Η ΨΥΧΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ
Posted by - στο 26/02/2012
Το κείμενο αυτό είναι η ομιλία μου στην Θεοσοφική Εταιρία την Παρασκυή 24/2/2012
ΚΑΘΑΡΣΗ για την ψυχή του ανθρώπου είναι η αποβολή των παθών του τα οποία κυριολεκτικά ρυπαίνουν την ψυχή του. Όμως ο άνθρωπος παράλληλα με την προσπάθεια αποβολής των παθών του πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να εξαλείψει και τις ψευδείς του δοξασίες γιατί αυτές τον οδηγούν σε λανθασμένη πορεία στην ζωή του και στην εκτροφή των παθών.
ΤΑ ΠΑΘΗ
ΠΑΘΗ είναι οι από πλάνη σχηματισμένες ιδέες στην διάνοιά μας οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα να εκδηλώνουμε κακίες και να οδηγούμεθα σε πράξεις εσφαλμένες, οι οποίες είναι αντίθετες προς τον σκοπό και προορισμό μας ως πνευματικών οντοτήτων. Τα πάθη αποτελούν συσσωρευμένες ενέργειες, τις οποίες όταν επιχειρήσουμε να εξαλείψουμε ή να περιορίσουμε, μεγαλώνουν και αν δεν βρουν διέξοδο μπορεί να γίνουν δυνατότερες από την λογική. Τα πάθη που βαρύνουν τον κάθε άνθρωπο προέρχονται τόσο από το κοινωνικό περιβάλλον που βρίσκεται όσο και από το ιστορικό του παρελθόν της ψυχής του δηλαδή από προηγούμενες ενσαρκώσεις. Το σημαντικότερο από τα πάθη είναι ο εγωισμός που αποτελεί το πολυκέφαλο τέρας και εδρεύει στο ψυχικό κέντρο.
Ο εγωισμός, είναι το βάθρο εδράσεως όλων των παθών διότι όλα τα πάθη βασίζονται σε συναισθήματά μας που αναφέρονται είτε σε μείωση του της προσωπικότητάς μας έναντι των άλλων και αυτό το γεγονός εκδηλώνεται ως θυμός, ως μνησικακία, ως φθόνος, ως ζήλεια κλπ είτε σε υπερεκτίμηση της προσωπικότητάς μας έναντι των άλλων και αυτό το γεγονός εκδηλώνεται ως αλαζονεία, ως έπαρση κλπ). Ο εγωισμός παρουσιάζει κλιμάκωση και αρχίζει από την απλή φιλαυτία δηλαδή από το ενδιαφέρον του για τους δικούς του και για όσους έχουν μεγάλη ιδέα γι αυτόν και φθάνει μέχρι σημείου που να θεωρεί τον εαυτόν του ως το κέντρο του κόσμου και όλους τους άλλους να υστερούν. Το αντίθετο του εγωισμού είναι ο αλτρουισμός ο οποίος έχει έννοια φυγοκεντρική και αποτελεί εκδήλωση της αγάπης. Ο εγωιστής, στην ακραία του εκδήλωση δεν έχει αγάπη, δεν είναι φιλάνθρωπος και δεν είναι δίκαιος.
Τα πάθη εκδηλούμενα υπό των ανθρώπων τους παρεμποδίζουν όχι μόνον στον σχηματισμό ορθών σκέψεων με συνέπεια την παρεμπόδιση της ψυχικής τους προόδου, αλλά προκαλούν καιμέγιστες ανωμαλίες στις μεταξύ τους σχέσεις. Τα πάθη γίνονται οι φορείς της κακοδαιμονίας των ανθρώπων και υπονομεύουν τόσο την διανοητική τους ανέλιξη όσο και τον σχηματισμό των συναισθημάτων εκείνων δια των οποίων εξωτερικεύονται σε λειτουργία οι ψυχικοί νόμοι της Ελευθερίας, της Αγάπης και της Δικαιοσύνης. Υπονομεύουν επίσης την λειτουργία της βουλήσεως, καθιστούν ανίσχυρη την θέληση και εκτρέπουν την ανθρώπινη φύση από τους όρους της Φυσικής ζωής.
Τα πάθη, σε ανθρώπους που δεν έχουν μελετήσει τη Φύση και τους νόμους της, παρεμποδίζουν την ψυχική τους μεταμόρφωση, διότι η αποκάλυψη των Θείων Αληθειών της Πνευματικής Φύσεως δεν γίνεται δεκτή από την διανόησή τους.
Τα πάθη, σε ανθρώπους που έχουν μελετήσεις τη Φύση και τους νόμους της, αν δεν προσπαθήσουν να τα αποβάλουν τότε τους δημιουργείτε μέλλον με μεγάλες δοκιμασίες και οι ψυχές τους θα μπορέσουν να προχωρούν προς πνευματικούς κόσμους υπέρτερους του ανθρωπίνου, διότι ενώ γνωρίζουν τι πρέπει να πράξουν το παραμελούν ή το αποφεύγουν. Αν όμως εκπληρώσουν τον σκοπό τους και απαλλαγούν από τα πάθη τους τότε θα επιτύχουν την πλήρης πνευματική τους μεταμόρφωση και την αποκατάστασή τους στις χώρες στις οποίες το Φως κυριαρχεί ως η ιθύνουσα πάντα τα εκεί όντα πνευματική Αρχή.
ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ
Η λέξη ΠΡΟΛΗΨΗ προέρχεται από το ρήμα προλαμβάνω που σημαίνει παίρνω μέτρα και λαμβάνω αποφάσεις πριν μου συμβεί κάτι και συνήθως χωρίς να εξετάσω σε βάθος το θέμα στο οποίο αναφέρεται η αυθόρμητη απόφασή μου. Επίσης συναφείς προς τις προλήψεις είναι και οι δεισιδαιμονίες οι οποίες, όπως ετυμολογείται η λέξη δεισιδαιμονία, αναφέρονται σε φόβο των εκ των θεών ή του θεού δήθεν προερχομένων π.χ. φόβος του θανάτου, της ασθένειας, της αποτυχίας κλπ. Σχετικά φοβούμεθα την ημέρα Τρίτη και 13 του μηνός, μας απασχολεί το καλό ή το κακό ποδαρικό κλπ
Οι ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ είναι πάθη συναφείς προς τις ψευδείς δοξασίες είναι αυτές οι οποίες αναιρούν την αρετή και ειδικότερα την ελευθερία του ανθρώπου και τον εμποδίζουν να ερευνήσει ελεύθερα τα συμβαίνοντα στην Φύση και συνεπώς να γνωρίσει την αλήθεια. Όπως τα πάθη έτσι και οι προλήψεις αποτελούν ψυχικό ρύπο για τον άνθρωπο και αν δεν τις αποβάλει αδυνατεί να αποκαθαρθεί.
Οι προλήψεις είναι δυνατόν να αποβληθούν από τους μορφωμένους ανθρώπους δια της λογικής.
ΨΕΥΔΗΣ ΔΟΞΑΣΙΕΣ
ΨΕΥΔΕΙΣ ΔΟΞΑΣΙΕΣ είναι πίστη που σχηματίζουμε στη διάνοιά μας από τις εκ πλάνης σχηματισμένες ιδέες. Αυτό σημαίνει ότι οι ψευδείς δοξασίες είναι εκείνο το νοητικό υπόβαθρο το οποίο αφενός μεν μας εξωθεί σε εκδήλωση παθών, αφετέρου δε μας παρεμποδίζει να κατανοήσουμε ότι έχουμε πάθη ώστε να εξαλείψουμε. Επίσης, δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι τα πάθη συνήθως βασίζονται στις ψευδής δοξασίες που έχουμε και οι οποίες μας έχουν καλλιεργηθεί μέσα στο κοινωνικό περιβάλλον που ζούμε.
Ο άνθρωπος γενικά κυριαρχείται από ψευδείς δοξασίες όταν διάγει μη φυσικό βίο και βρίσκεται σε σκοτεινό περιβάλλον. Οι ψευδείς δοξασίες συνήθως προέρχονται από θρησκευτικά ή πολιτικά ή κοινωνικά πιστεύω και καλλιεργούν και εκτρέφουν πάθη και ιδιαίτερα τον εγωισμό. Οι σημαντικότερες από τις ψευδείς δοξασίες είναι αυτές που προέρχονται από τα θρησκευτικά πιστεύω με τα οποία μας γαλουχούν από την παιδική ηλικία.
Οι ψευδείς του δοξασίες (φιλοσοφικές, θρησκευτικές, δογματικές, επιστημονικές κλπ) αποτελούν φραγμό στην πνευματική πρόοδο του ανθρώπου και τον οδηγούν σε εκδήλωση παθών. Ο ελεύθερος άνθρωπος που επιθυμεί να αποκαθαρθεί δεν πρέπει να εγκλωβίζεται στις διάφορες δοξασίες του αλλά πρέπει να τις εξετάζει και να είναι έτοιμος να απορρίψει αυτές που διαπιστώνει ότι είναι πράγματι ψευδής. Ψευδής δοξασίες έχουμε όλοι μας και αυτές μας τις κληροδότησαν οι ανθρώπινες κοινωνίες κατά τις διαδοχικές μας ενσαρκώσεις.
Οι ψευδείς δοξασίες, όπως προαναφέρθηκε, είναι το προπύργιο των παθών γιατί μας οδηγούν σε λανθασμένες σκέψεις και αποφάσεις που είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν πάθη. Επίσης πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι τα πάθη που βασίζονται σε ψευδείς δοξασίες δεν εξαλείφονται από μόνα τους αλλά πρέπει πρώτα να εξαλείψουμε τις ψευδής μας δοξασίες.
H ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΨΕΥΔΩΝ ΔΟΞΑΣΙΩΝ
Ο άνθρωπος εκείνος που ζει καθηλωμένος στα πάθη του και τις ψευδείς του δοξασίες δεν έχει την δυνατότητα να απαλλαγεί εύκολα απ’ αυτά γιατί ο ίδιος τα εκτρέφει. Η εξάλειψη των παθών γίνεται από την διάνοια εκείνη που της το επιτρέπει ο τρόπος ζωής και το περιβάλλον στο οποίο ευρίσκεται. Συνεπώς προϋπόθεση για την απαλλαγή μας από τα πάθη είναι ο φυσικός βίος και το κατάλληλο περιβάλλον.
Ο άνθρωπος ο οποίος θα επιτύχει να αποβάλει τα πάθη της ατελούς του Φύσεως και ιδιαιτέρως να κατανικήσει το πολύμορφο τέρας του εγωισμού θα αποκαθαρθεί. Τότε αγνός πλέον από κάθε διανοητικό και ψυχικό ρύπο εκδηλώνεται στην ψυχή του ο νόμος της αγάπης, που είναι φυγοκεντρικός νόμος της ψυχής, ο νόμος της ελευθερίας, που είναι κεντρομολικός νόμος της ψυχής και ο νόμος της δικαιοσύνης που είναι συγκερασμός των νόμων της αγάπης και της ελευθερίας. Οι εναρμονισθέντες στις Αλήθειες της Φύσεως άνθρωποι, γίνονται δέκτες εμπνεύσεων που προέρχονται από πνευματικά όντα πέραν του ανθρωπίνου περιβάλλοντος.
Τα πάθη μας δεν θα επανεμφανιστούν αν αντί αυτών καλλιεργήσουμε ιδανικά τα οποία θα αντικαταστήσουν τα μέχρι τώρα πάθη μας. Την μετατροπή όλων των παθών σε ιδανικά και την εξάλειψη του εγωισμού θα την πετύχουμε με την δύναμη εκείνη που δημιούργησε τον άνθρωπο. Η δύναμη αυτή είναι η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΓΑΠΗ που αποτελεί τη συγκολλούσα το άπειρο δύναμη και τη συγκρατούσα αυτό σε αρμονία. Η ΑΓΑΠΗ είναι ο υπέρτερος Νόμος της Φύσεως και εκδηλώνεται στην ψυχή εκείνου που έχει εκδηλώσει τον Νόμο της Δικαιοσύνης και τον Νόμο της Αρμονίας.
Το πρώτο και μεγάλο βήμα του ανθρώπου που επιθυμεί να απαλλαγεί από τα πάθη του είναι να γνωρίσει τι είναι πάθη και τι είναι ψευδής δοξασίες και ακολούθως να ερευνήσει τον εαυτόν του.
Το δεύτερο βήμα, σε περίπτωση που διαπιστώσει ότι έχει πάθη, είναι να αποφασίσει να αποβάλει τα πάθη του και να εξαλείψει τις ψευδής του δοξασίες. Επισημαίνεται εδώ ότι η αποβολή των παθών έχει ως αποτέλεσμα την πνευματική αναγέννηση του αποκαθαρμένου από τα πάθη ανθρώπου.
Το τρίτο βήμα του είναι να γνωρίσει τα μέσα της πνευματικής του προόδου και ανόδου που θα του επιτρέψουν να έλθει σε επαφή με τον Ουρανό ώστε με την βοήθεια των πνευματικών οντοτήτων του Ουρανού να αποκτήσει την Σοφία, να αποκτήσει Πνευματικό Οργανισμό και να οδεύσει στον πνευματικό Όλυμπο.
Η εξάλειψη των Παθών και η πνευματική αναγέννηση ενός ανθρώπου χαρακτηρίζεται επιγραμματικά ως θάνατος και ανάσταση και συμβολίζεται με την εαρινή ισημερία. Με αυτόν τον συμβολισμό εμφανίζεται σε όλες τις θρησκείες ο οδυνηρός θάνατος του κεντρικού ήρωα και ακολούθως η ανάστασή του όπως στον χριστιανισμό έχουμε τον θάνατο και ανάσταση του Ιησού, στην Ελληνική θρησκεία τον θάνατο και ανάσταση του Ηρακλή.
Για να το επιτύχει ο άνθρωπος να εξαλείψει τα πάθη του και να απεγκλωβιστεί από τις ψευδείς του δοξασίες πρέπει προηγουμένως να γνωρίσει τι είναι ΑΡΕΤΗ και ΗΘΙΚΗ αλλά και να γίνει αφενός μεν ενάρετος και αφετέρου να εκδηλωθεί μέσα του η ηθική αρχή. Οι αρχές αυτές αποτελούν προϋπόθεση και για την κάθαρσή του. Η μελέτη και η γνώση του εαυτού μας θα έχουν ως αποτέλεσμα την εκδήλωση μέσα μας της Γνωστικής Νοήσεως. Προς τούτο όμως απαιτείται συνεχής και ειλικρινής αυτοέλεγχος και άοκνη προσπάθεια.
Κατόπιν των ανωτέρω είναι πλέον ενδιαφέρον να εξετάσουμε τι είναι Αρετή και Ηθική.
ΑΡΕΤΗ
Η λέξη αρετή προέρχεται από το ρήμα αρέσκω που σημαίνει αρμόζω και συνεπώς είναι η θέληση του ανθρώπου να κάνει εκείνο που αρμόζει περισσότερο στην ζωή του. Αυτό που αρμόζει να πράξουμε σε κάθε περίπτωση θα το βρούμε στην πραγματικότητα που υπάρχει στην φύση και η μόνη πραγματικότητα είναι οι Φυσικοί Νόμοι με τους οποίους είναι εναρμονισμένοι όλοι οι κόσμοι του απείρου και όχι οι Ανθρώπινοι Νόμοι και ούτε ότι ισχύει στην ανθρώπινη υποκειμενικότητα. Κατόπιν των ανωτέρω ας δώσουμε τον ορισμό της αρετής:
ΑΡΕΤΗ είναι η συνειδητή ενέργεια του κάθε ανθρώπου η οποία γίνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις των νόμων της Φύσεως.
Αυτήν την έννοια της αρετής που προβλέπει την εναρμόνιση του ανθρώπου προς την Φύση και τους Νόμους της την δίδαξε ο Στωικός φιλόσοφος Ζήνων ο Κιτιεύς (4ος π.Χ. αιώνας), ο οποίος έλεγε «το κατά Φύσιν ζην τουτ’ εστί το κατ’ αρετήν ζην». Επίσης ο Διογένης ο Λαέρτιος (3ος π.Χ. αιώνας) στο βιβλίο του «Βίοι Φιλοσόφων» έγραψε, εκφράζων την γενική άποψη των Στωικών, «το ομολογουμένως τη Φύσει ζην, όπερ εστί το κατ’ αρετών ζην, άγει γαρ ημάς προς ταύτην η Φύσις» δηλαδή το να ζει κανείς ομολογουμένως σύμφωνα με την Φύση, που σημαίνει να ζει σύμφωνα με τους κανόνες της αρετής μας οδηγεί η ίδια η Φύση. Ενδιαφέρον σε αυτό το σημείο είναι να εξετάσουμε τι είναι πράξεις αρετής
ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΡΕΤΗΣ είναι εκείνες, οι οποίες φέρουν χαρακτήρα φυσικό και ενεργούνται κατ’ επιταγή των φυσικών νόμων.
Εκείνες όμως οι πράξεις που γίνονται κατά συνειδητή εκτίμηση του ανθρώπου είναι πράξεις συνειδητής αρετής και όταν οι πράξεις αυτές σχετίζονται με τους άλλους συνανθρώπους μας τότε οι άνθρωποι αυτοί χαρακτηρίζονται ως πράγματι ηθικοί άνθρωποι δηλαδή άνθρωποι που έχουν εκδηλώσει μέσα τους επιπροσθέτως τις αρχές της ηθικής
ΗΘΙΚΗ
Η λέξη ηθική προέρχεται από το ρήμα εθίζω που σημαίνει συνηθίζω σε κάτι δηλαδή κάνω κάτι από συνήθεια. Ώστε η ηθική είναι κάτι το επίκτητο που αποκτιέται με την έξη και γενικότερα είναι η προσαρμογή των ενεργειών μας σε ένα υπόδειγμα ή πρότυπο. Η προσαρμογή μας σ’ αυτό το πρότυπο να μας οδηγεί σε πρόοδο και ανέλιξη και αποτελεί την εκδήλωση της ηθικής μέσα μας. Κατόπιν των ανωτέρω ας δώσουμε τον ορισμό της ηθικής και της ηθικής αρχής:
ΗΘΙΚΗ είναι η έφεση προς αυθορμητη εκδηλωση της αρετής προς τους άλλους.
Εκ των προαναφερθέντων συνάγεται ότι πρέπει πρώτα να γίνει κανείς ενάρετος, με την εναρμόνισή του προς τους νόμους της Φύσεως και αυτό θα γίνει με την δύναμη της θελήσεώς του και κατόπιν θα δημιουργηθεί μέσα του έφεση ώστε η τήρηση αυτών των νόμων να γίνεται αυθόρμητα, χωρίς κανένα ενδοιασμό ή σκοπιμότητα. Συνεπώς ο άνθρωπος εκείνος που προσαρμόζεται αυθόρμητα στους Νόμους της Φύσεως εκδηλώνει και τις αρχές της ηθικής.
«ΗΘΙΚΗ ΑΡΧΗ για τα νοητικά όντα (κατά τον Νάγο) είναι η γνώση των φυσικών δικαιωμάτων επί της ζωής και της προόδου των όντων και η αναγνώριση των φυσικών δικαιωμάτων των άλλων και η προστασία τους. Η αναγνώριση των φυσικών δικαιωμάτων δεν είναι τίποτε άλλο παρά εκπλήρωση καθήκοντος, το οποίο επιβάλει αυτή η ίδια η λειτουργία της Φύσεως». Συνεπώς η αναγνώριση των δικαιωμάτων των άλλων αποτελεί βασική αρχή και το γεγονός αυτό τα χαρακτηρίζει ως ενεργούντα με συνείδηση του σκοπού τους.
Στον άνθρωπο ο οποίος είναι εναρμονισμένος με τις αρχές της Αρετής και εκδηλώνει την Ηθική Αρχή εκδηλώνεται μέσα του ΓΑΛΗΝΗ.
ΣΧΕΣΗ ΑΡΕΤΗΣ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗΣ
Μεταξύ Ηθικής και Αρετής υπάρχει ουσιωδέστατη διάκριση γιατί (όπως είδαμε) ΑΡΕΤΗ είναι η εναρμόνιση του ανθρώπου προς τους Νόμους της Φύσεως και ΗΘΙΚΗ η έφεση προς αυθόρμητη εφαρμογή των αρχών της αρετής προς τους άλλους. Η εκδήλωση των Νόμων της Αρετής και της Ηθικής είναι δυνατή μόνον στον άνθρωπο εκείνον ο οποίος δεν εγκλωβίζεται στα κατά συνθήκη πρότυπα των κοινωνιών, τα οποία συνήθως υπονομεύουν ριζικότατα την πρόοδο του ανθρωπίνου γένους. Συνεπώς:
Βάση της ΑΡΕΤΗΣ είναι να ενεργεί κανείς ενσυνείδητα σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους, ενώ βάση της ΗΘΙΚΗΣ είναι να συμπεριφέρεται κανείς αυθόρμητα σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους.
Το προαναφερθέν δείχνει την βάση της απόλυτης ηθικής, της αντικειμενικής ηθικής η οποία πρέπει να αναζητηθεί στην φύση της ανθρώπινης ύπαρξης. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι:
Ηθική είναι η εκδήλωση της Αρετής κατά τρόπο αυθόρμητο.
ΚΑΘΗΚΟΝ
Οι άνθρωποι που γνωρίζουν τους φυσικούς νόμους, εκτός της αναγνωρίσεως των δικαιωμάτων των άλλων, έχουν καθήκον να αποκαλύπτουν, τις θείες αλήθειες της Φύσεως στους αγνοούντες, αλλά δεκτικούς προς τούτο ανθρώπους, προς τον σκοπό να τους βοηθήσουν να προαχθούν και αυτοί. Συνεπώς ορίζεται περαιτέρω ως
ΚΑΘΗΚΟΝ η μετάδοση προς τους άλλους των κανόνων και αρχών της Αρετής και της Ηθικής.
Συνεπώς καθήκον είναι η υποχρέωση του ανθρώπου που γνωρίζει αλλά και έχει εναρμονισθεί με τις αρχές της Αρετής και της Ηθικής να μεταφέρει αυτές τις γνώσεις του προς τους άλλους. Οι άνθρωποι που ασκούν αυτό το καθήκον τότε, όχι μόνον προάγονται περαιτέρω ψυχικά, αλλά αποκτούν το δικαίωμα της αποκαλύψεως προς αυτούς, από θειότητα πνεύματα, θειότερης γνώσεως, σχέση έχουσα προς την μεταμόρφωσή της οργανικής τους φύσεως και απόκτηση ενεργητικού μέσου της ψυχής τους καθαρά πνευματικού (δηλαδή πνευματικού οργανισμού).
ΔΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΩΤΕΙΝΗ ΔΙΑΝΟΗΣΗ
Τέλος αποτέλεσμα της εναρμόνισης του ανθρώπου με τις αρχές της Αρετής και της Ηθικής ως και της επιτέλεσης του Καθήκοντος είναι να αποτελέσει δεκτική και φωτεινή διανόηση.
Δεκτική διανόηση είναι εκείνη η οποία δέχεται ενσυνείδητα γνώσεις από υπέρτερα πνευματικά όντα. Τα πνευματικά αυτά όντα συνεχίζουν στους πνευματικούς κόσμους που βρίσκονται το έργο της θείας δημιουργίας και επιτελούν το καθήκον τους βοηθούντα τους ανθρώπους με δεκτική διανόηση.
Φωτεινή διανόηση είναι εκείνη η οποία α) συναισθάνεται την ανάγκη της εναρμόνισης της προς τους νόμους της θείας δημιουργίας β) εμφανίζει αρμονία στην επικοινωνία της προς τις άλλες διανοήσεις και γ) ασκεί αυθόρμητα τις αρχές της ηθικής προς τους.
ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΤΑΚΑΣ, πτυχιούχος φυσικής και νομικής σχολής παν/μίου Αθηνών με μεταπτυχιακό στα ηλεκτρονικά.a
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου